Veel gestelde vragen

Ja dat kan! Het is zelfs bewezen dat verantwoord sporten tijdens je zwangerschap goed is voor jou en je kindje. Sporten kan veel klachten tijdens je zwangerschap voorkomen of verminderen. Het zorgt ook voor een sneller herstel na de zwangerschap.

De schuine en de dwarse buikspieren kun je prima trainen tijdens de zwangerschap. Deze spieren zijn ook nodig voor het stabiliseren van je bekken en helpen mee tijdens de persfase. De rechte buikspieren kun je het beste niet trainen.

Wanneer je zwangerschap goed verloopt en je voelt je goed mag je door sporten tot aan je bevalling.

Wanneer je een keizersnede hebt gehad mag je pas na 6 weken weer starten met sporten. Dames die een vaginale bevalling hebben gehad mogen al iets eerder starten. Het beste is om goed te luisteren naar je lichaam. Tijdens de nagymlessen is er veel aandacht voor de bekkenbodem, rompbalans / stabilisatie en conditie. Het herstel kan bij iedere dame anders zijn. De oefeningen zijn dusdanig aangepast dat iedereen mee kan doen,  zonder dat je jezelf forceert.

We vragen bij aanvang van de les aan iedereen hoe het gaat en of er nog bijzonderheden zijn.  Wanneer er bijzonderheden zijn, kunnen we daar tijdens de les rekening mee houden en je gerichte adviezen geven en eventueel een aangepaste oefening.

Jazeker, dat kan! De Zwanger & Fit is zo opgezet dat iedereen op eigen niveau mee kan sporten. Het is juist goed (ook) tijdens je zwangerschap verantwoord actief te blijven. Het voorkomt klachten en bevordert een sneller herstel na de bevalling.

Jazeker! De Zwanger & Fit cursus is zo opgezet dat iedereen op eigen niveau mee kan doen tijdens de les. Wanneer het goed voelt, kun je sporten tot aan de bevalling. Ook voor dames die klachten hebben van hun bekken of rug kan juist het sporten (soms met aangepaste oefeningen)  de klachten verminderen, ook tijdens het einde van de zwangerschap.

Tijdens de cursus Zwanger & Fit wordt er bij elke bijeenkomst een thema besproken. De thema’s die aan bod komen zijn gericht op ademhalingsoefeningen die je toe kan passen tijdens de bevalling.  Daarnaast krijg je informatie over je bekkenbodem, houdingsadviezen en de periode na je bevalling. Ook krijg je tips om een voorkeurshouding bij je kindje te voorkomen.

Tuurlijk! De Mama & Fit cursus is zo opgezet dat iedereen op eigen niveau mee kan doen, dus ook wanneer je voor of tijdens de zwangerschap niet gesport hebt. Tijdens de lessen wordt er rekening gehouden met wat je (al) wel en (nog) niet kan. Tijdens de lessen is er aandacht voor conditieherstel en herstel van de romp. Daarnaast is er ook aandacht voor herstel van het bekken. De eerste les komt een bekkenfysiotherapeut, tips en oefeningen geven wat betreft het verbeteren van de kracht en stabiliteit van het bekken. Ook is er aandacht voor eventuele incontinentie of verzakkings-klachten, hoe deze te voorkomen of te verminderen indien nodig.

Een diastase is het wijken van de rechte buikspieren , vaak ten gevolge van een zwangerschap. In onze Mama & Fit Lessen besteden we extra aandacht aan het verminderen van de diastase. Onze trainsters zijn opgeleid om je hierin goed te begeleiden

Geplande keizersnede

Er kan tijdens de zwangerschap een reden zijn om je te verwijzen naar de verloskundige zorgverleners in het ziekenhuis. Er zijn verschillende medische redenen voor een keizersnede. Het kan zijn dat de gynaecoloog of arts op een bepaald moment, in overleg met jou, besluit dat een bevalling per keizersnede veiliger is voor jou of je baby, dan een vaginale bevalling. Dan wordt een keizersnede gepland.

Ongeplande keizersnede

Soms blijkt tijdens de bevalling dat een natuurlijke bevalling niet (verder) mogelijk is. Bijvoorbeeld wanneer de baby in nood lijkt of als een vaginale bevalling niet lijkt te lukken. Dan wordt overgegaan tot een keizersnede. Soms is er genoeg tijd om alles rustig te vertellen en je voor te bereiden op de operatie. Als er geen haast is plant de gynaecoloog samen met jou en het operatieteam wanneer de keizersnede gaat
gebeuren. In een spoedsituatie kan het ook ineens heel snel gaan.

Risico’s keizersnede

De keizersnede is een zware buikoperatie en aan elke operatie zitten risico’s. De meest voorkomende problemen tijdens een keizersnede zijn:

• Een bloeding of schade aan bijvoorbeeld de blaas of darmen.
• Na de keizersnede is er een kans op een infectie (van de wond of een
  blaasontsteking).
• Trombose (stolsel in de bloedbaan)
• Bloedarmoede.
• Darmen die niet op gang komen.

Door de keizersnede ontstaat een litteken in de baarmoeder. Er is een kleine kans dat dit litteken gaat scheuren bij een volgende bevalling. Ook is er een kleine kans dat tijdens een volgende zwangerschap de moederkoek ingroeit in het litteken van de keizersnede. Daarom is het advies alle volgende bevallingen na een keizersnede in het ziekenhuis onder leiding van de gynaecoloog, arts of klinisch verloskundige te laten plaatsvinden.

Voor de operatie

Als de keizersnede gepland is, ben je in de zwangerschap meestal al een keer langs geweest bij de anesthesist. Deze specialist op het gebied van pijnstilling wil weten hoe het is met je gezondheid en bespreekt de ruggenprik en/of narcose met je. Op de dag van de operatie moet je nuchter zijn, je krijgt vooraf te horen vanaf wanneer je niet meer mag eten of drinken. Als voorbereiding op de operatie krijg je een operatiejasje aan. Er wordt een infuus geprikt en om je blaas leeg te houden krijg je een blaaskatheter. Bij een niet geplande keizersnede gebeuren al deze voorbereidingen in hele korte tijd.

De operatie

Net voor de operatie krijg je meestal een ruggenprik. Hierbij worden alleen je buik en onderlijf verdoofd en maak je de geboorte van de baby dus bewust mee. Een ruggenprik is minder risicovol voor jou en de baby dan een narcose. Als een ruggenprik niet lukt of als er zoveel spoed is dat een ruggenprik te veel tijd kost, kan gekozen worden voor narcose.

De gynaecoloog maakt een snede net boven het schaambeen. Je voelt geen pijn, maar wel druk op je buik als de baby wordt geboren. Het deel van de operatie tot de baby geboren wordt is kort: na ongeveer vijf tot tien minuten is de baby er al. Het hechten duurt langer: alle lagen die geopend zijn moeten weer laag voor laag gesloten worden. In totaal duurt de operatie ongeveer 45 minuten. De wond wordt meestal gehecht met oplosbare hechtingen.

Vrouwvriendelijke keizersnede

Tijdens de vriendelijke keizersnede wordt de sfeer in de operatiekamer aangepast. Het is warmer, het licht is zachter en er kan muziek worden gedraaid. Je ziet je baby geboren worden. Na een korte check up wordt je kindje bij je gelegd. Het blijkt dat moeders hierdoor minder stress en minder pijn hebben bij het hechten. Daarnaast hebben ze een betere start van de borstvoeding en het is beter voor de band tussen moeder en kind. De vrouwvriendelijke keizersnede is nog niet in elk ziekenhuis mogelijk. Je verloskundige kan meer vertellen over de mogelijkheden in jouw regio.

Je baby

Bij een keizersnede is een kinderarts aanwezig op de operatiekamer. De baby wordt na de geboorte nagekeken en mag als alles goed gaat bij jou liggen. Vaak gebeurt dit op de operatiekamer, maar de controle door de kinderarts kan ook in een aparte ruimte zijn. In sommige ziekenhuizen blijft de baby hierna bij jou tot jullie samen naar de kraamafdeling gaan. Er zijn ook ziekenhuizen waar de baby alvast naar de kraamafdeling gaat terwijl jij wordt gehecht en gecontroleerd na de operatie. Een geplande keizersnede gebeurt meestal vanaf 39 weken. Dit heeft te maken met de rijping van de longen van de baby. Een vaginale bevalling ondersteunt de longrijping van de baby, bij een geplande keizersnede wordt minder vocht uit de longen van de baby geperst. Als je kindje moeite heeft met het op gang komen na de operatie kan een opname op de afdeling neonatologie nodig zijn. Soms is er wel een reden om de operatie eerder dan 39 weken te doen. Dit zal de gynaecoloog met je bespreken.

Na de operatie

De eerste dagen kun je je slap en duizelig voelen bij het opstaan, dit wordt meestal steeds minder. Na één of twee dagen beginnen je darmen weer te werken. Je buik kan opgezet zijn en het gerommel van je darmen kan pijn geven. Bewegen is belangrijk, ook om de darmen weer op gang te laten komen. De verpleegkundige of kraamverzorgende in het ziekenhuis helpt je hierom vaak binnen 24 uur om uit bed te komen. Meestal gaan jij en de baby twee dagen na de operatie weer naar huis. Daar krijg je nog de resterende kraamzorg. Als je baby nog niet naar huis mag, kun je ook in het ziekenhuis blijven. In dat geval kan je met je kraamzorg instantie overleggen hoeveel uren zorg je dan nog kan krijgen, dit hangt ook af van je zorgverzekering. Als je baby nog niet naar huis mag, kun je ook in het ziekenhuis blijven. In dat geval kan je met je kraamzorg instantie overleggen hoeveel kraamzorg je dan nog kan krijgen, dit hangt ook af van je zorgverzekering.

Thuis na een keizersnede

Omdat de keizersnede een grote buikoperatie is, heb je tijd nodig om hiervan te herstellen. Zeker als tijdens de bevalling besloten is dat er toch een keizersnede nodig was, heeft je lichaam tijd nodig. Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht na een keizersnede.

Bij de operatie is een blaaskatheter gegeven, maar nadat deze weggehaald is (meestal na 24 uur), kun je weer gewoon plassen zoals voorheen. Als je pijn bij het plassen hebt, laat dan je urine controleren op blaasontsteking, door de katheter heb je een grotere kans hierop. Als je darmen weer goed op gang komen na de operatie is je ontlastingspatroon weer zoals voorheen. Persen voor ontlasting kan geen kwaad voor je wond.

Voor iedere vrouw is de beleving van een keizersnede anders. Je kunt blij zijn met het besluit tot een keizersnede, maar het kan ook dat je teleurgesteld bent of het gevoel hebt dat je hebt gefaald. Als de keizersnede niet gepland was of bij een spoedsituatie, kan de gedachte aan je bevalling spanning of emoties oproepen. Ook een geplande keizersnede kan anders verlopen dan je had verwacht of gehoopt. Bespreek je gevoelens met de mensen in je omgeving en als je hier behoefte aan hebt ook met je verloskundige. Het kan helpen om vragen over het verloop van de bevalling of de operatie op te schrijven, zodat je ze niet vergeet te stellen bij de nacontrole.

Adviezen

In de eerste dagen en weken kun je geleidelijk weer meer doen. Probeer in de eerste weken niet zwaar te tillen. Je mag je baby natuurlijk vasthouden en dragen, maar laat bijvoorbeeld de Maxi-Cosi mét baby over aan een ander. In huis kun je afhankelijk hoe je je voelt meer rondlopen en traplopen. Als het tegenvalt en je krijgt last van je wond, probeer dan toch nog wat rustiger aan te doen. Vraag hulp bij de verzorging van jouw baby in de eerste week.

Tips

• Doe geen huishoudelijk werk in de eerste 2 weken.
• Doe geen zwaar huishoudelijk werk in de eerste 6 weken.
• Ga nog niet sporten in de eerste 6 weken.
• Rij geen auto zolang je je nog niet goed kunt concentreren of nog pijn hebt bij bewegen.

Na de snede in de huid worden het vet onder de huid en een laag verstevigend bindweefsel boven de buikspieren doorgesneden. De lange buikspieren die van de ribbenboog naar beneden lopen worden opzij geschoven, en vervolgens opent de gynaecoloog de buikholte. De blaas die voor een gedeelte over de baarmoeder heen ligt , wordt losgemaakt van de baarmoeder en naar beneden geschoven. Daarna tilt de gynaecoloog de baby via een snede in de baarmoeder naar buiten

Bij Mama & Co bieden we de cursus Mama & Fit aan. Deze cursus wordt o.a. verzorgt door een bekkenbodemfysiotherapeut en een diastase specialist. Ook tijdens deze cursus passen we de oefeningen aan op ieders niveau, want ieders herstel verloopt anders.

Dag 1-10 na de bevalling (het kraambed)
Je bekken en bekkenbodem zijn tijdens de bevalling fors opgerekt om de geboorte van de kleine mogelijk te maken. Dit kun je zien als een flinke sportblessure, welke je de eerste tijd ook rust zou geven. In deze periode is het goed zoveel mogelijk rustmomenten in te bouwen voor je bekken en bekkenbodem. Dit kan je doen door:

•  Alleen uit je bed te komen om jezelf en je kindje te verzorgen; probeer daarbij traplopen tot een minimum te beperken.
• Er bij dagelijkse activiteiten zoals draaien in bed, overeind komen en lopen goed op te letten dat je rustig blijft doorademen; zet je adem niet vast.
• Bij het ontlasten ervoor te zorgen dat je wat onderuit gaat zitten op het toilet en niet hoeft te persen; dit zorgt voor veel druk op de bekkenbodem en kan leiden tot vertraagd herstel.
• Je ontlasting soepel te houden door voldoende te drinken en vezelrijk te eten. Blijft de ontlasting alsnog hard, bespreek dit dan met de verloskundige of de huisarts.
• De tijd te nemen om te plassen, ga goed rechtop zitten en plas helemaal uit zonder te persen.
• Te beginnen met oefeningen (vanaf de 4e dag na de bevalling) voor de bekkenbodem en de dwarse buikspieren. Kijk op www.nvfb.nl voor bekkenbodem- en buikspieroefeningen na de zwangerschap en voor de uitleg hoe deze oefeningen uit te voeren https://www.bekkenfysiotherapie.nl/klachten-na-je-bevalling/.

10 dagen tot 6 weken na de bevalling
Het eerste herstel van het bekken en bekkenbodem is ingezet, en je hebt alweer een beetje gevoel in deze spieren. Je baarmoeder is echter nog volop aan het slinken en je kunt nog flink vloeien. De treksterkte van het bindweefsel is 1 maand na de bevalling nog maar 10-20% van de oorspronkelijke waarde. Daarnaast kan borstvoeding behoorlijk veel energie van je vragen. Je belastbaarheid is dus nog laag. In deze periode zijn de volgende adviezen van kracht:

• Span je bekkenbodem bewust aan net voor en tijdens buikdruk verhogende momenten zoals niezen en hoesten
• Span je bekkenbodem, actief aan als je je kindje optilt en draagt. Laat de bekkenbodem nadien ook weer bewust los.
• Probeer niet meer te tillen dan het gewicht van je kindje.
• Span je dwarse buikspieren bewust aan voordat je verandert van houding zoals opstaan, gaan lopen en traplopen. Dit kun je doen door je navel licht naar binnen te trekken.
• Vergroot je algehele conditie met wandelen en fietsen. Gaat niet verder dan jouw lichaam aangeeft dat het aankan.
• Het kan heel goed dat je wat spierpijn ervaart als je meer gaat belasten, maar deze spierpijn moet na 24 uur duidelijk afgenomen zijn. Let op: houdt de spierpijn langer aan of krijg je andere pijn dan spierpijn in de buik, de bekkenbodem of de bekkenregio na de belasting? Dan is de belasting te zwaar!

6 weken na de bevalling
Je baarmoeder is weer geslonken tot het oorspronkelijke formaat. Je hebt geen nabloedingen meer en in het geval van een keizersnede of (sub)totaalruptuur is het littekenweefsel zover hersteld dat je het langzaam mag gaan belasten. Je kunt nu gaan beginnen met een rustige opbouw van het uithoudingsvermogen, de kracht en de coördinatie van de buik en bekkenregio.

• Start met trainen onder begeleiding van een docent die ervaring heeft met vrouwen in de periode na de zwangerschap en bevalling (Fitness/mamafit/powermama) er mag na trainen alleen sprake zijn spierpijn.
• De treksterkte van het bindweefsel is nog steeds minder dan 50% van de oorspronkelijke waarde; je bekkenbodem is daardoor zeker niet in staat belasting als springen en hardlopen op te vangen… ook als je je heel fit voelt! Door dit wel te doen riskeer je overbelasting en verminderd herstel in het gebied.
• Borstvoeding vraagt veel energie. Houd er rekening mee dat je dus minder energie over hebt voor andere belasting.
• Overleg altijd met je docent voordat je meer buikspieroefeningen toevoegt aan je programma.

3-4 maanden na de bevalling
Je hebt de basis-belastbaarheid van het bekken en de bekkenbodem weer een beetje op peil en veel vrouwen gaan nu weer aan het werk; het herstel is echter nog in volle gang. De trekkracht van de pezen in en rond het bekken en bekkenbodem is 9 maanden na de bevalling ongeveer 75% van de oorspronkelijke trekkracht. We kunnen stellen dat het lichaam zeker 9 maanden nodig heeft om te herstellen van een bevalling. Indien er sprake was van een keizersnede of een (sub)totaalruptuur is dit herstel nog zeker 6 weken vertraagd.

• Bij krachttraining; begin met een laag gewicht en 20-30 herhalingen. Je mag het gewicht verhogen of het aantal herhalingen op voorwaarde dat je een goede bekkenbodemfunctie hebt. Is dit laatste niet het geval, dan is de kans groot dat je gaat compenseren.
• Oefeningen als planken, schuine en rechte buikspieroefeningen en squats verhogen de buikdruk; span bij deze oefeningen altijd de bekkenbodem aan. Let er ook op dat je blijft doorademen!
• Er mag na de training alleen sprake zijn van spierpijn.
• Oefen dagelijks de bekkenbodem, buik- en rugspieren.
• Bij hardlopen: begin met rustig dribbelen, dan joggen maar alleen als de bekkenbodemfunctie goed is (= je kan de bekkenbodemspier 10 x 10 tellen vasthouden, met telkens 10 tellen ontspanning tussendoor).

6-9 maanden na de bevalling
Je belastbaarheid neemt steeds verder toe en je kunt langzaam de sport weer oppakken die je hebt gedaan voordat je zwanger was. Begin daarbij niet direct met competitie, maar start rustig bij de training.

• Gaan oefeningen met een hoge buikdruk goed dan kun je springen gaan proberen.
• Gaat joggen goed, dan kun je uitbreiden met hoger tempo lopen en snelheidswisselingen.
• Gaat dit goed probeer dan stoppen, draaien en van richting veranderen toe te voegen in de training.
• Ook nu: na de training mag er alleen sprake zijn van spierpijn!
• Zorg voor een goede warming up en cooling down, en drink voldoende.

Bekkenfysiotherapie
Een bekkenfysiotherapeut ziet bevallen vrouwen in alle bovenstaande fasen na de bevalling. Soms komt zij aan huis wanneer de vrouw in het kraambed al vragen of klachten heeft. Anderen ziet zij pas maanden na de bevalling wanneer vrouwen tijdens het werk klachten blijven houden of merken dat ze met sporten niet meer op hun oude niveau komen.

Een bekkenfysiotherapeut handelt naar de situatie. In de eerste 6 weken geeft zij vooral adviezen en lichte oefeningen. Vanaf week 4 na de bevalling bestaat de behandeling vaak uit een uitgebreide anamnese en onderzoek. Tijdens het onderzoek wordt gekeken naar het functioneren van de rug, bekken, eventuele diastase en rompstabiliteit. Wanneer daar aanleiding toe is en de bevallen vrouw gestopt is met vloeien mag een bekkenfysiotherapeut ook inwendig onderzoek doen. Mits hier toestemming voor wordt gegeven. Op basis van de anamnese en het uitgebreide onderzoek zal een bekkenfysiotherapeut de behandeling starten. Vaak is dit een combinatie van massage, ontspanningsoefeningen, houdings- en beweegadviezen en voor een groot gedeelte oefentherapie.

Jazeker! Er is geen verwijzing van een huisarts of specialist nodig voor een consult bij een kinderfysiotherapeut.

Een plagiocephaly is een afvlakking van de schedel. Deze komt vaak voor bij baby’s als gevolg van een voorkeurshouding. De baby ligt dan vaak met zijn bolletje naar dezelfde zijde gedraaid (dit kan verschillende oorzaken hebben) , waardoor het onderliggende deel van het bolletje afgevlakt raakt.

De kinderfysiotherapeut kan ouders tips en adviezen geven waardoor een voorkeurshouding vermindert en daarmee ook de plagiocephaly afneemt. Omdat dit erg vaak voorkomt bij zuigelingen worden “voorkeurshoudingen” ook besproken als thema tijdens de lessen Zwanger & Fit. Zo weet je als je kindje net geboren is, waar je rekening mee moet houden.

DCD staat voor Developmental Coordination Disorder, in het Nederlands vertaald coördinatie- ontwikkelingsstoornis. Kinderen met DCD hebben een achterstand in de ontwikkeling van motorische vaardigheden en moeite met het coördineren van de bewegingen, waardoor ze alledaagse taken minder makkelijk uit kunnen voeren dan leeftijdsgenoten. Kinderen met DCD worden vaak als “onhandig” omschreven. Zij hebben baat bij een behandeling door een kinderfysiotherapeut.